Ruimtelijk specialisten hebben in de uitgaven ‘Energie en ruimte’ en ‘Klimaat, Energie, Ruimte’ de ruimtelijke gevolgen van de energietransitie in beeld gebracht.
Het klimaatakkoord is één van de grootste opgaven voor de ruimtelijke ordening van de komende decennia. De impact van de transitie op de fysieke leefomgeving is groot. Een duurzaam energiesysteem vergt meer ruimte dan een fossiel systeem. Er zullen lange tijd verschillende systemen naast elkaar bestaan. Duurzame energie is ook zichtbaarder: steden en landschappen gaan er door bijvoorbeeld windmolens of zonnevelden anders uit zien. Ook de maatregelen voor CO2 reductie in landbouw en landgebruik zijn zichtbaar en hebben effect op onze omgeving, denk aan de omvorming van veenweide naar natuur. Net als de voorzieningen die nodig zijn als we allemaal elektrisch gaan riijden. De transitie wordt dus direct zichtbaar en voelbaar in de leefomgeving van mensen. Eigenlijk net zoals vroeger, toen de energieproductie - bijvoorbeeld hout en turf - ook in de leefomgeving van mensen plaatsvond.
Een goede ruimtelijke ordening van de energietransitie is cruciaal: boven en onder de grond, op land en op zee. Enerzijds om de verandering in het landschap vorm te geven op een ruimtelijk goede manier: in balans met andere belangen in de ruimte, rekening houdend met de kwaliteit van de leefomgeving, en met draagvlak van mensen die er wonen of gebruik van maken. Anderzijds ook om voldoende ruimte te vinden voor de transitie en deze te combineren met andere opgaven. Deze ruimte is in Nederland schaars omdat iedere m2 vaak al één of meerdere bestemmingen heeft. Een goede ruimtelijke aanpak van de transitie is een noodzakelijke voorwaarde voor het behalen van de klimaatdoelstellingen.
Ruimtelijk specialisten hebben in de uitgaven ‘Energie en ruimte’ en ‘Klimaat, Energie, Ruimte’ de ruimtelijke gevolgen van de energietransitie in beeld gebracht. Op basis van deze kennis en ervaring zijn ruimtelijk specialisten aangeschoven bij alle ‘tafels’ die werkten aan het Klimaatakkoord.
Voor de afzonderlijke tafels is de nieuwe ruimtevraag die voortkomt uit de afspraken aan de klimaattafels, gecombineerd met het huidige en toekomstige ruimtebeslag van andere functies. De resultaten van deze exercitie met bijbehorende adviezen staan in ‘Ruimte in het Klimaatakkoord’. Deze adviezen zijn gebruikt voor het Klimaatakkoord en de NOVI.
Download
Auteurs: Dirk Sijmons / FABRICations / H+N+S Landschapsarchitecten / POSAD spatial strategies / Studio Marco Vermeulen / NRGlab Wageningen UR / Vereniging Deltametropool
‘Hoe veel ruimte vraagt het duurzaam opwekken van onze energie?’ ‘Past dat eigenlijk wel in Nederland?’ ‘Wat betekent dat dan voor onze steden en ons landschap?’ In deze verkenning zijn deze vragen meer in detail uitgewerkt en bij elkaar voor heel Nederland op een kaart gezet. De publicatie ’Energie en Ruimte - een nationaal perspectief’ schetst een mogelijk antwoord en laat zien welke (ruimtelijke) keuzes er voorliggen.
De studie is tot stand gekomen onder regie van Vereniging Deltametropool met steun van het Ministerie van IenM. Het laat zien dat het met ontwerpend onderzoek mogelijk is om tot een coherent beeld voor de energietransitie voor heel Nederland te komen, waarbij de ruimtelijke kansen en ruimtelijke overwegingen centraal staan. Daarmee is voor het eerst - na ondertekening van het klimaatakkoord van Parijs in 2015 - de ruimtelijke impact van de energietransitie in detail op kaart gezet. Vanuit de inzichten van het ontwerpend onderzoek is een ‘To Do List’ voor 2050 opgesteld.
Auteurs: POSAD spatial strategies / Generation.Energy / H+N+S Landschapsarchitecten / FABRICations / Studio Marco Vermeulen /NRGlab Wageningen UR / RUIMTEVOLK
In de voorbereiding van het Klimaatakkoord en de Nationale Omgevingsvisie (NOVI) is in opdracht van de ministeries van EZK, I&W en BZK de ruimtelijke verkenning ‘Klimaat, Energie, Ruimte’ uitgevoerd door een consortium van ruimtelijk ontwerpers. De verkenning bouwt voort op de verkenning ‘Energie en Ruimte’ en geeft inzicht in het ruimtebeslag, de impact op de beleving en kansrijke combinaties van de energietransitie met andere opgaven.
In de publicatie zijn de ruimtelijke aspecten van verschillende bouwstenen onderzocht die een bijdrage kunnen leveren aan een CO2-arme leefomgeving en energievoorziening in Nederland.
Dit is uitgewerkt in transitiepaden voor vijf functionaliteiten: hoge temperatuur, lage temperatuur, kracht en licht, mobiliteit en voedsel en natuur, en in een beschouwing van drie dwarsdoorsnijdende thema’s: innovatie, ruimte en governance. De transitiepaden en thema’s worden uiteindelijk in samenhang bekeken. De verkenning geeft aan dat op regionaal schaalniveau een belangrijke rol is weggelegd voor ruimtelijke regie.
De kennis uit de publicatie is benut aan de vijf klimaattafels en door de ruimtelijk experts actief ingebracht bij de totstandkoming van het Klimaatakkoord.
Inzichten voor de RES
Auteurs: Generation.Energy / APPM / H+N+S Landschapsarchitecten / FABRICations / Studio Marco Vermeulen /NRGlab Wageningen UR / Academie van Bouwkunst Amsterdam / TU Delft
Ruimtelijke ontwerpers schoven bij alle klimaattafels (industrie, elektriciteit, gebouwde omgeving, mobiliteit en landbouw & landgebruik) van het Klimaatakkoord aan. Zo werd de ruimtelijke impact van de te nemen maatregelen vroegtijdig meegenomen bij de totstandkoming van het Klimaatakkoord. Werkend naar een voorstel voor het Klimaatakkoord op hoofdlijnen, zijn de grootste ruimtelijke opgaven verkend. Gekeken is naar hoe ze invloed hebben op onze leefomgeving. In dit boek zijn de resultaten hiervan opgenomen.
Op basis van de verkenningen en studies die de ontwerpers deden voor de klimaattafels, zijn onder meer de volgende aanbevelingen gedaan:
Deze website maakt gebruik van cookies. Lees meer over cookies in onze cookieverklaring.
Deze cookies verzamelen nooit persoonsgegevens en zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website.
Deze cookies verzamelen gegevens zodat we inzicht krijgen in het gebruik en deze website verder kunnen verbeteren.
Deze cookies zijn van aanbieders van externe content op deze website. Denk aan film, marketing- en/of tracking cookies.