Raadslid: ‘RES voelde als bestuurdersfeestje’

03-06-2021
1766 keer bekeken

Blijf bij en doe inspiratie op met voorbeelden uit de praktijk.
Hier vind je nog meer praktijkverhalen en je kunt je ook aanmelden voor de nieuwsbrief van NP RES.

Om volksvertegenwoordigers een stevigere plek te geven in de RES-besluitvorming, organiseerden de Twentse raadsleden Monique van Saane en Janice Meerenburgh onder andere een motiebank en een extra behandelronde in raden, Staten en AB van het waterschap. ‘Daar is overvloedig gebruik van gemaakt.’

De RES was een hot item, maar leefde niet onder volksvertegenwoordigers, laat staan bij inwoners. Dat gevoel bekroop Monique van Saane, raadslid (D66) in Almelo, najaar 2019. Rond die tijd kwam het onderwerp op de agenda van de Twenteraad: een samenwerkingsverband van alle raadsleden uit de 14 gemeenten in de regio Twente. ‘We houden vier keer per jaar een themabijeenkomst over een onderwerp dat ons allemaal aangaat’, vertelt Monique. ‘In november 2019 heb ik samen met collega-raadslid Janice Meerenburgh (VVD) uit Losser, een bijeenkomst voorbereid over de RES. Bij de aftrap zeiden we tegen de 150 deelnemers dat we hen naar huis wilden sturen met een gevoel van ongemak en urgentie. Dat is gelukt. Iedereen was nieuwsgierig geworden. Het smaakte naar meer.’

Initiatiefgroep RES Twente

Daardoor aangespoord zetten Monique en Janice door. Dat mondde najaar 2020 uit in de oprichting van de Initiatiefgroep RES Twente: een gelegenheidsalliantie van volksvertegenwoordigers met een ‘linking pin’ in alle gemeenten, de provincie en het waterschap. Met als doel volksvertegenwoordigers optimaal te informeren en onderling kennis uit te wisselen. Monique: ‘De RES bleef te veel hangen op het niveau van bestuurders. Volksvertegenwoordigers waren misschien wel betrokken bij het lokale stukje in hun eigen raden, maar niet of nauwelijks bij de RES als geheel. Het voelde als een bestuurdersfeestje. De RES is ingrijpend, en dit is nog maar het begin. En dan moet je daar in juni ineens ja of nee op zeggen? Om weloverwogen besluiten te kunnen nemen, moet je als volksvertegenwoordiger al veel eerder in het proces betrokken zijn en over de juiste informatie beschikken.’

Procesadvies

De Initiatiefgroep ontwikkelde ambitieuze plannen. Om die te kunnen uitvoeren, zocht en vond de groep ondersteuning bij de griffiers van Almelo en Losser, bij de projectgroep RES, De Twenteraad en de provincie. Het programma Democratie in Actie financierde een ambtelijk projectsecretaris in de persoon van Haiko Vink. ‘Dat was een verademing’, zegt Monique, ‘want ik was intussen continu met de RES bezig. We namen onder andere deel aan een informatiebijeenkomst met Overijsselse raads- en statenleden om te praten over wat partnerschap in de RES betekent. Wat doet de provincie bijvoorbeeld als een bepaalde gemeente nee zegt tegen de RES? Daarnaast hielden we Q&A-sessies in alle raden en schreven we een advies aan de Stuurgroep RES Twente over hoe de volksvertegenwoordigers het best in het besluitvormingsproces meegenomen konden worden. De Stuurgroep heeft dat advies overgenomen.’

Digitale motiebank

Kern van het advies was om de RES 1.0 in twee rondes voor te leggen aan raden, Staten en algemeen bestuur van het waterschap, en hen de gelegenheid te bieden in de eerste ronde al reacties in te dienen. ‘In de praktijk betekende dat dat de RES 1.0 in ontwerpvorm begin april is aangeboden aan ons als volksvertegenwoordigers’, licht Monique toe. ‘Dat gebeurde in een zodanig format dat het mogelijk was om moties in te dienen. Daar is overvloedig gebruik van gemaakt. Er kwamen ruim 100 moties, zienswijzen en andere reacties binnen.’

De moties en reacties werden verzameld in een digitale motiebank, waartoe volksvertegenwoordigers uit alle raden, Staten en het waterschap toegang hadden. Monique: ‘Zo konden we dus kennis en ideeën met elkaar uitwisselen. Dat heeft heel goed gewerkt. Er kwamen reacties binnen op allerlei terreinen, bijvoorbeeld samenwerken met de omgeving, aandacht voor energiebesparing, voor gezondheid, participatie en burgerfora. In een sessie in mei hebben we de leden van de Stuurgroep bevraagd op wat zij met onze reacties hebben gedaan. Zij hebben die verwerkt in een nieuwe versie van de RES 1.0, die begin juni aan ons is voorgelegd voor definitieve besluitvorming.’

Samenwerken doe je zelf

Monique kijkt met een goed gevoel terug op de afgelopen periode. ‘We hebben een mooi ‘BOB-proces’ doorlopen: van beeldvorming via oordeelsvorming naar besluitvorming. Door de extra behandelronde en de motiebank hebben we als volksvertegenwoordigers meer inzicht gekregen in wat de RES betekent en dus een beter oordeel kunnen vormen. Dat komt de definitieve besluitvorming ten goede. Alhoewel het natuurlijk best spannend is wat daar uit gaat komen.’

Hoe nu verder? ‘We hebben de Initiatiefgroep opgericht voor deze raadsperiode’, zegt Monique. ‘Hoe het daarna verder gaat, weten we nog niet. Maar zoals ik al eerder zei, is de RES 1.0 nog maar het begin. Als mensen het gevoel hebben dat de RES hen van bovenaf wordt opgelegd, zullen polarisatie en weerstand toenemen. Je merkt nu al dat het hier en daar rommelt.’ We moeten daarom veel beter communiceren met inwoners, ouderen, jongeren en andere betrokkenen, vindt Monique. ‘Onbekend maakt immers onbemind. Daar ligt een belangrijke taak voor ons als volksvertegenwoordigers. Maar ook voor bestuurders en het Nationaal Programma RES. Ik heb de afgelopen tijd gemerkt hoe waardevol het is om elkaar daarbij op te zoeken, te kijken hoe je kunt samenwerken en van elkaar kunt leren. Samenwerken doe je zelf. Daarvoor is het nog niet te laat. Want na de RES 1.0 komt de RES 2.0 en verder. Je kunt op elk moment bijsturen in de goede richting!’

Voor raadsleden, statenleden en AB-leden van waterschappen
Ontdek een pagina vol informatie over hoe je je rol als volksvertegenwoordiger kunt vervullen als het gaat om de RES, met verwijzing naar achtergronddocumentatie en handige links. www.regionale-energiestrategie.nl/volksvertegenwoordigers

Afbeeldingen

Cookie-instellingen