‘Al vanaf de jaren 80 en 90 van de vorig eeuw houdt de milieuproblematiek mij erg bezig’, zegt Jeroen. ‘Ik was destijds een actievoerder in de kunst en maakte een soort statements met werk over onder andere duurzame energie.’ In die tijd ontstond Jeroens interesse in zonne-energie. ‘Alleen al vanwege de schoonheid ervan’, zegt hij. ‘Licht dat via een plaatje ‘zand’ wordt omgezet in energie. Hoe magisch is dat?’

Vriendelijker

Tegelijkertijd beseft Jeroen dat niet iedereen de schoonheid inziet van zonnepanelen. ‘Ik heb een tijd in een boerderij in Friesland gewoond, met een weiland van twee hectare. Daar fantaseerde ik over het realiseren van een zonnecentrale, maar in gesprek met omwonenden bleken zij zo’n uitzicht niet gewenst te vinden. Ik heb het project in de ijskast gezet. Maar ik ben wel gaan nadenken en ontwerpen over hoe we zonne-energie zodanig kunnen inpassen in het landschap, dat het er vriendelijker uitziet, minder weerstand oproept en tegelijk een meerwaarde voor de natuur oplevert. We moeten immers niet het kind met het badwater weggooien.’

Cirkel

Om zonne-energie op een natuurlijk manier in een vlak landschap in te passen, stelt Jeroen de vorm van een eendenkooi voor. ‘Een eendenkooi is van oorsprong een plek waar eenden werden gevangen voor consumptie. Zo’n eendenkooi bestaat uit een ronde of ovale vijver omgeven door bomen. Je vindt ze terug in oude West-Europese cultuurlandschappen. We kunnen die vorm nu gebruiken om zonnepanelen op een natuurlijke manier in te passen in een modern cultuurlandschap. Je plaatst de panelen in een cirkel, waaromheen je een hoge dijk maakt, om zicht op de panelen te maskeren. Direct om de dijk heen plant je struiken om schaduwvorming te voorkomen en daaromheen hoger bos. Je camoufleert de zonne-centrale dus.’

‘Ruwere’ landbouwgebieden

De struiken en het bos vervangen als het ware de natuur die verloren gaat onder de zonnepanelen, legt Jeroen uit. ‘Hoewel dat vaak toch natuurarm betongras zal zijn geweest. De Eendenkooi-zonnecentrale is bedoeld om in te passen in nieuw vorm te geven ‘ruwere’ landbouwgebieden, met plaats voor heggen, struwelen, natuurlijker weidegebied en kleine natuurgebiedjes. Ik denk dat het in het voordeel van de landbouw kan zijn, als agrariërs laten zien dat ze samen met de omgeving willen meewerken aan verduurzaming en herstel van natuurwaarden. Het zal begrip kweken voor de hogere prijs die boeren terecht zullen vragen als er meer van hen wordt verlangd.’

Landschapskunst

Het is niet verstandig om weilanden zomaar vol te leggen met zonnepanelen, zoals je nu veel ziet gebeuren, vindt Jeroen. ‘Het is van groot belang om omwonenden te winnen voor deze vorm van duurzame energie en dan moet je ze juist niet tegen de haren in strijken’. Jeroen ziet zijn idee als een vorm van landschapskunst, waarin het betrekken van boeren en omwonenden in de verschillende stadia van levensbelang is. Naast het opwekken van energie zal er veel te beleven zijn voor het oog: het is de bedoeling dat de eendenkooi publiek toegankelijk is.

Prototype

De Eendenkooi-zonnecentrale is nog niet in de praktijk gebracht, maar Jeroen zou graag samen met initiatiefnemers een zonnepark op deze manier ontwikkelen. ‘Ik wil met mijn creativiteit bijdragen aan de energietransitie en aan het vergroten van draagvlak voor een mooie energiebron als de zon’, zegt hij. Jeroen wil nu toewerken naar een eerste prototype en is op zoek naar partijen die daar interesse in hebben. ‘Als gemeenten, boeren, inwoners of energiemaatschappijen belangstelling hebben voor het idee van de eendenkooi, kunnen ze zich bij mij melden.’ ‘Er moet nog wel iets van zijn hart’, zegt hij tot slot. ‘Ik vind dat het toepassen van zonne-energie in stedelijke gebieden en bijvoorbeeld langs snelwegen veel te langzaam gaat. Doe dat eerst en pas daarna in het landschap. Maar als je dat laatste toch doet, doe het dan op een verantwoorde manier. Als ons dat lukt, zie ik de toekomst zonnig tegemoet.’

Meer informatie: Eendenkooi-zonnecentrale

Contactpersoon: Jeroen Huisman info@jeroenhuisman.com