Sessie: Energie voor nieuwbouw, het kan wel!
Als opwarmer voor deze deelsessie laten moderators Els Holsappel en Petra Duivenvoorde van NP RES een video zien over de wijk Republica in Amsterdam-Noord, waar achter één grootverbruikaansluiting alle opwek en verbruik lokaal gebalanceerd wordt. Dit is mogelijk gemaakt door de inmiddels gesloten Experimentenregeling Elektriciteitswet. Daardoor hebben zij maar een kwart nodig van de stroomcapaciteit die bij individuele aansluitingen nodig was geweest. Oftewel: als je slim en geïntegreerd naar het energiesysteem kijkt, kan er veel.
Zutphen neemt energie vanaf het begin mee
Dat bevestigt Marcel Jongmans van de gemeente Zutphen. Hij laat zien hoe men daar nieuwbouwwijk De Hoven Noord van elektriciteit wil gaan voorzien, nu deze vanwege netcongestie op de klassieke manier misschien niet tijdig een aansluiting kan krijgen. “Wij plannen de wijk vanaf het begin samen met alle betrokkenen in het gebied, van netbeheerder en waterschap tot bedrijven en bewoners. We doen dat in één integrale gebiedsontwikkeling, waarin we alles, inclusief energie, vanaf het begin samen aanpakken.” Voor stroom en warmte wordt gekeken naar een combinatie van bestaande energiebronnen en nieuwe, bijvoorbeeld aquathermie uit de IJssel. Het project is nog in ontwikkeling, zegt Marcel. “Maar als het aan mij ligt starten we in 2026 met het bouwrijp maken. Als je samen om tafel gaat, kan er veel.”
Etten-Leur onderzoekt passief bouwen
Er kan ook veel als je werkt volgens het concept ‘passief bouwen’, vervolgt Frank Grootenboer van de gelijknamige stichting. “Dat betekent dat je bouwt met vrijwel geen warmteverlies. Bijvoorbeeld door optimale isolatie, gebruik van kozijnen die geen warmte doorlaten en maximaal gebruik van de zon.” Onafhankelijk onderzoek in Etten-Leur laat zien dat een huishouden door passief bouwen maar 20% van de energie nodig heeft vergeleken bij een ‘normaal’ gebouwd huis. “Het is niet duurder, levert energetisch veel op en het kan overal, behalve in tiny houses, omdat je een minimaal volume moet hebben”, aldus Frank.
Utrecht gaat netbewust bouwen
Naast passief bouwen, kun je ook ‘netbewust’ bouwen. Zoals de gemeente Utrecht in de nieuwbouwwijk Merwedekanaalzone, vertelt Freek Vossen van de gemeente. Netbewust bouwen betekent dat je een nieuwbouwwijk zo ontwerpt, dat die tijdens piekuren zo min mogelijk elektriciteit aan het net vraagt en teruglevert door vraag en aanbod zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen, bijvoorbeeld door alleen op bepaalde tijden auto’s te laden. “We zetten in op besparing, maximale duurzame opwek en functies binnen de wijk die warmte en stroom afnemen”, legt Freek uit. “Dankzij een innovatief groepscontract met Stedin kunnen we energie in de wijk onderling afstemmen, zolang we onder een bepaalde netgrens blijven.” De Utrechtse wijk is de eerste met een dergelijk stroomcontract, dat vergelijkbaar is met de groepscontracten van energy hubs op industrieterreinen. Freek: “We gaan dit de komende tijd verder uitwerken volgens ontwerpprincipes, die we met de provincie Utrecht en onder andere Stedin hebben opgesteld.”
Na een geanimeerde vragenronde sluit Els de sessie af met de conclusie dat het niet alleen vanwege netcongestie, maar ook met het oog op een toekomstbestendig energiesysteem, noodzakelijk is om naar vernieuwende oplossingen te kijken. “En de voorbeelden laten zien dat het kan!”
Meer informatie:
Presentatie
Link naar presentatie van deze sessie.