Over de serie essays

Na zes jaar RES nemen we de tijd om terug te blikken en vooruit te kijken. Om de regio’s, ons netwerk en onze opdrachtgevers te voeden met inspiratie en reflectie. Daarom vroeg NP RES een breed scala aan denkers om hun reflecties en ideeën in de vorm van een essay op papier te zetten. Als voeding voor gesprekken over het lerend werken in de energietransitie en de RES. In de loop van 2024 zijn de essays gepubliceerd op www.transitietijd.nl. Begin 2025 is het resultaat samengekomen in een gedrukte essaybundel. En we gaan door!

Ook dit jaar vragen we een aantal denkers een essay te schrijven. Deze worden eerst gepubliceerd op www.transitietijd.nl en richting het eind van het jaar gedrukt. De serie wordt aangevuld met het winnend essay uit de wedstrijd.

Thema van de essaywedstrijd: ‘Transitietijd: de toekomst begint vandaag’

Kies een actuele ontwikkeling binnen de energietransitie, zoals:

• de overgang naar aardgasvrij wonen
• netcongestie (drukte op het stroomnet)
• betaalbaarheid van duurzame energie
• digitalisering
• rechtvaardigheid van de energietransitie

Denk hierbij ook aan de volgende vragen:

• Zijn jongeren (on)voldoende vertegenwoordigd in de besluitvorming over energiebeleid? Waar blijkt dat uit?
• Hebben zij de kennis en ervaring om een waardevolle bijdrage te leveren, of moeten beleidsmakers deze taak op zich nemen? Leg uit.
• Op welke manieren kunnen jongeren invloed uitoefenen: via politieke participatie, activisme, technologische innovatie, of andere vormen van betrokkenheid?
• Zijn er voorbeelden van andere landen of andere initiatieven waar jongeren al effectief meebeslissen? Wat kunnen we daarvan leren?
• Welke obstakels staan jongeren in de weg om een grotere stem te krijgen in de energietransitie, en hoe zouden die overwonnen kunnen worden?

Het is aan jou hoe je deze of andere vragen aanvliegt. Blijft dicht bij jezelf, jouw ervaringen, kennis en onderzoek.

Tijdspad

• Stuur je idee in uiterlijk 15 juni
  Vertel ons op maximaal 1 A4 wat jij wilt schrijven. Wat is jouw hoofdvraag of stelling? Waar wil je op focussen, en hoe bouw je jouw verhaal op? Kort en krachtig dus – we willen graag weten wat jouw insteek is!
• Uiterlijk 1 juli hoor je of je bent geselecteerd.
• Matersclass op 29 augustus
  Ben je door? Dan nodigen we je uit voor een masterclass over de energietransitie én een workshop essayschrijven op 29 augustus (onder voorbehoud, locatie waarschijnlijk Utrecht). Wat kun je verwachten?  
  • In de masterclass krijg je de kans om alles te vragen aan Kristel Lammers, directeur van NP RES. Over beleid, techniek, politiek of maatschappelijke ontwikkelingen – zij legt de link tussen wetenschap en praktijk.
  • Daarna krijg je een praktische workshop essayschrijven, met tips om jouw verhaal sterker en overtuigender te maken.
  • Beide sessies duren ongeveer 2 uur.
• Tot 5 oktober heb je de tijd om je essay te schrijven
  Vanaf 1 juli, als je bericht hebt ontvangen dat je door mag naar de volgende fase, kun je aan jouw essay werken. Na de masterclass heb je nog ruim een maand om je essay af te maken en in te sturen. Je krijgt dus genoeg tijd om te verdiepen, verbeteren en verfijnen.
• Uiterlijk 15 oktober hoor je of jij hebt gewonnen
  Een vakjury leest alle essays en kiest het beste essay van 2025. De jury bestaat uit onder andere:
  • Marlies Honingh (Bijzonder hoogleraar maatschappelijke democratie, USBO),
  • Kristel Lammers (directeur NP RES)
  • Melle L. Berg (bestuurslid participatie JongRES)
  • Michel Heijdra (directeur-generaal Klimaat en Energie, ministerie van Klimaat en Groene Groei)
• De prijsuitreiking is op 29 oktober (overdag) tijdens het Congres Regionale Energie en Lokale Warmte in Utrecht.
• Wat kun je winnen?
  • een geldbedrag (€ 2.500)
  • publicatie van jouw essay (online en in boekvorm)
  • publiciteit via NP RES kanalen

Beoordeling

De jury beoordeelt de essays op basis van:

• Originaliteit & creativiteit
  Heb je een verrassende invalshoek? Laat je een frisse blik zien op het onderwerp?
• Sterke argumentatie & onderbouwingIs je redenering helder en logisch/gestructureerd opgebouwd? Gebruik je betrouwbare bronnen om je verhaal te onderbouwen?
• Heldere structuur en schrijfstijl
  Is je tekst prettig leesbaar, logisch opgebouwd en overtuigend geschreven?
• Koppeling tussen wetenschap en praktijk
  Laat je zien hoe theorie of onderzoek toepasbaar is op actuele of maatschappelijke situaties?

Praktische aanleverspecificaties

• Je schrijft op eigen titel
  Het essay wordt onder jouw naam gepubliceerd. Werk je samen met een co-auteur? Dat kan! Lever dan van jullie beiden een korte bio aan.
• Bestandsformaat
  Stuur je essay aan in een Word-bestand (.docx).
• Gebruik je afbeeldingen of schema’s?
  Lever deze dan apart aan, als losse bestanden. Controleer goed of je ze rechtenvrij mag gebruiken.
• Laat je tekst nalezen
  Zorg voor een redactieslag en een taalcheck, zodat je essay helder, foutloos en goed leesbaar is.
• Publicatie
  Wij regelen het ISBN-nummer voor de gedrukte versie van de essaybundel.

Vaste onderdelen essay

Voor publicatie (zowel online als gedrukt) heeft een essay een aantal vaste onderdelen:

• Titel essay
• Introtekst van 50-100 woorden in derde persoon
  Voorbeeld:
  In het essay 'Voorbij de pilot paradox' onderzoekt Tamara Metze hoe experimenten, zoals field labs en living labs, kunnen bijdragen aan systeemverandering binnen de energietransitie. Deze projecten kunnen waardevolle innovaties opleveren, maar leiden vaak niet tot blijvende veranderingen op grotere schaal. Metze stelt drie strategieën voor om dit te doorbreken: het versterken van netwerken voor grotere impact, het aanpassen van innovaties aan verschillende contexten en het continu vernieuwen van experimenten. Door experimenten te zien als een samenhangend netwerk kunnen ze, volgens haar, gezamenlijk bijdragen aan duurzame systeemverandering.
• Bio/over de auteur van 60-80 woorden in derde persoon
  Voorbeeld:
  Tamara Metze is hoogleraar bestuurskunde aan de faculteit Techniek, Beleid en Management van de TU Delft. Met een achtergrond in de politicologie en wetenschaps- en technologie studies, doet ze onderzoek naar conflict en samenwerking in duurzaamheidstransities. Ze is projectleider van het door NWO-KIC gefinancierde EXTRA project. Hierin ontwikkelt een interdisciplinair onderzoeksteam samen met bedrijven, overheid, maatschappelijke organisaties en sociaal ontwerpers op basis van bestaande wetenschappelijke en ervaringskennis meer transformatieve methoden en tools voor bottom-up en top down veranderaars in de energietransitie.
• Hoofdtekst
  Naar eigen inzicht in te delen in hoofdstukken en/of koppen en tussenkoppen. Minimale lengte: 4.000 woorden, maximale lengte: 8.000 woorden.
• Aandachtspunten
  • Geen hyperlinks in de tekst opnemen, maar alleen verwijzingen (referenties of voetnoten met nummering).
  • Voor de gedrukte versie maakt de vormgever gebruik van uitgelichte citaten. Hiervoor is het handig om in de tekst aan te geven (met opmerkingen) welke citaten geschikt zijn om uit te lichten. Ongeveer per 2 pagina’s 1 citaat.

Publiciteit en zichtbaarheid

• Teaserfilmpje & foto
  Als jouw essay het winnende is, komen we bij je langs om een korte video op te nemen (30–50 seconden) waarin je vertelt over jouw essay en motivatie. Ook vragen we om een auteursfoto. Onze communicatieadviseur neemt later contact met je op om dit samen in te plannen
• Help mee met verspreiding
  Wordt jouw essay gepubliceerd of win je de wedstrijd? Dan zou het geweldig zijn als je jouw essay deelt op LinkedIn en jouw faculteit vraagt om het ook te publiceren op hun website of socials.
• In gesprek brengen
  We zorgen ervoor dat de essays – waar relevant – ook besproken worden in ons netwerk, bijvoorbeeld tijdens bijeenkomsten of evenementen. Het kan zijn dat we je daar dan voor uitnodigen.