Blog Kristel Lammers: Microkosmos

23-09-2021 919 keer bekeken

‘Slecht nieuws,’ zegt mijn collega aan de telefoon. Ze vertelt dat een geweldige communicatie-vakvrouw uit één van de regionale teams een andere baan heeft. Met pijn in het hart; ze wilde graag blijven, maar als alleenstaande moeder moest ze kiezen voor zekerheid in haar bestaan. Ik snap het.

Het was lang niet bekend of en hoeveel budget volgend jaar beschikbaar komt voor het uitvoeren van de Regionale Energie Strategie. Sinds Prinsjesdag is er duidelijkheid over het budget voor 2022. Dat geldt nog niet voor de jaren daarna. Dit ontslag is het zoveelste in korte tijd. Gemotiveerde mensen vertrekken helaas. Regionale teams zijn soms al voor een deel ontbonden, de kennis en de netwerken glippen als zand door onze vingers als we niet oppassen.

In de auto hoorde ik eerder Mariëtte Hamer vertellen over de vastgelopen pogingen om een kabinet te formeren. Ze zei dat de oplossingen voor de grote problemen in Nederland vrij voor de hand liggen. Dat de partijen het daar niet zozeer over oneens zijn. Waarom komen ze dan niet tot elkaar? Electorale strategie – de angst om kiezers kwijt te raken in de toekomst – speelt wellicht een rol. Hamer zei ook: ‘In de gesprekken is ook veel tijd besteed aan wat over elkaar in de media is gezegd.’ Ze voegde eraan toe dat partijen in het verleden zo vaak niet van elkaar hielden, maar dat ze dan tóch gingen onderhandelen.

Mijn gedachten gaan naar al die overleggen die ik heb bijgewoond in de aanloop naar de RES 1.0. Hoe mensen daar geregeld boven zichzelf uitstegen en compromissen sloten die met pijn gepaard gingen. En soms als iemand dat niet kon – of wilde – meemaken, opstapte in het besef dat de zaak groter is dan het ik. In alle energieregio’s was het politiek moeilijk. Ambtenaren en bestuurders haalden alles uit de kast om te reageren op signalen. Van inwoners, volksvertegenwoordigers, maatschappelijke organisaties of netbeheerders. Voortdurend stonden ze met elkaar in contact, waren ze in gesprek, binnen de regio’s, tussen de regio’s en met de departementen. Ze deden hun uiterste best om hun eigen wereld, hun achterban, te verenigen met het hogere doel in het algemeen belang.

Voor mijn gevoel zijn dit andere mores dan wat ik zie van de Haagse microkosmos waar verstoorde verhoudingen en beeldvorming in de weg staan dat het land wordt geregeerd. Talkshow-redacties verslaan dit alsof het een voetbalwedstrijd of de Grand Prix is. Als amusement. Wat de vicieuze cirkel van de beeldvorming versterkt. In werkelijkheid is het uitblijven van een kabinet dat leiderschap toont, een ramp voor ons land.

Een huis dat niet wordt onderhouden, gaat in snel tempo van je af. Al na drie weken vakantie is de tuin overwoekerd, zijn de kamerplanten dood en ligt de hal vol met oude kranten. De samenleving van nu heeft dringende problemen. De polarisatie neemt steeds verder toe. Woningnood, de stikstofcrisis, de klimaatopgave. De Europese doelstellingen zijn verder opgeschroefd in het licht van het wetenschappelijke inzicht over hoe hard het gaat met de opwarming van de aarde. Wat gaan we nu doen? Hoe?

In de afgelopen jaren is hard gewerkt aan de Regionale Energie Strategie 1.0. Het document dat is opgeleverd, is van grote waarde. Maar, de feitelijke opbrengst van het RES-proces is de kennis, het netwerk, de mensen die zich er met hart en ziel aan hebben gecommitteerd. Tegen de achtergrond van de Haagse ruzie en de trage formatie, zien we het ontstane momentum in de regio’s verdwijnen. De schade daarvan is groot. De geloofwaardigheid van de overheid staat daar op het spel.

Hoog tijd dat ze daar in de microkosmos meer oog voor gaan hebben. De blik moet daarvoor wel meer naar buiten. Naar de samenleving. Daar waar mensen de pijn nemen en compromissen sluiten met het oog op een hoger doel en het algemeen belang. Want in de samenleving weten ze: stilstaan is geen optie. We moeten samen vooruit. Hoe eerder hoe beter!

Kristel Lammers is directeur van NP RES.

Bekijk ook

Cookie-instellingen