‘Groene economie begint bij Smart Energy Hub Zwolle’

06-04-2022
3581 keer bekeken

Als onderdeel van Smart Energy Hub Hessenpoort in Zwolle, onderzoekt Waterschap Drents Overijsselse Delta of je de pure zuurstof die vrijkomt bij waterstofproductie, kunt benutten in de rioolwaterzuivering. ‘Als het lukt, kunnen we daarmee tot wel 50% energie besparen’, zegt DB-lid Marion Wichard.

Met een forse draai aan een kraan opende minister Jetten voor Klimaat en Energie onlangs officieel de Smart Energy Hub op bedrijventerrein Hessenpoort in Zwolle. Een Smart Energy Hub is een slim lokaal energiesysteem, waar grootschalig duurzame energie wordt opgewekt en gebruikt. De overcapaciteit wordt daarbij niet teruggeleverd aan het net, maar afgezet in de buurt. De provincies Gelderland en Overijssel, in samenwerking met ontwikkelingsmaatschappij Oost NL, zijn proeftuin voor de ontwikkeling van dit soort energiehubs, die belangrijk zijn voor het energiesysteem van de toekomst.

Energieneutraal in 2025

De provincie Overijssel wil in dit verband de komende jaren op vier locaties Smart Energy Hubs opzetten. Het project op bedrijventerrein Hessenpoort is daar een voorbeeld van. Naast de provincie, de gemeente en het regionale bedrijfsleven, is waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) partner in het project, vertelt Marion Wichard, lid van het Dagelijks Bestuur van het waterschap. ‘WDODelta wil in 2025 energieneutraal werken: evenveel elektriciteit opwekken als we zelf gebruiken. Op termijn willen we helemaal energieneutraal (dus inclusief verwarming), circulair en zonder uitstoot van broeikasgassen werken. We kijken nu op welke manier we die doelstellingen, in verbinding met onze omgeving, het best kunnen bereiken.’

Waterzuivering energiezuiniger maken

Het verduurzamen van de rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s) is daarbij een belangrijk onderdeel. ‘Rwzi’s zijn energievreters’, zegt Marion. ‘We wekken al wel duurzame energie op, bijvoorbeeld met zonnepanelen op de waterzuiveringen en door deel te nemen in windprojecten, zoals in Nieuwleusen en Staphorst. Maar er is meer nodig. Zo is het idee ontstaan om te kijken of we de waterzuivering op bedrijventerrein Hessenpoort energiezuiniger kunnen maken als onderdeel van de Smart Energy Hub.’ Zoals dat vaker gaat met dergelijke projecten, heeft het plan van de energiehub zich ‘organisch’ ontwikkeld, vertelt Marion. ‘Als waterschap wilden wij energie besparen op onze waterzuivering. Intussen onderzochten provincie en gemeente samen met het regionale bedrijfsleven mogelijkheden om op Hessenpoort waterstof te gaan produceren. Een maatschappelijk betrokken lokale ondernemer heeft daarvoor het bedrijf H2-GO opgericht. Doel is om in de nabije omgeving duurzaam elektriciteit op te wekken, waarbij de stroom die niet aan het net kan worden teruggeleverd, wordt gebruikt om in een elektrolyser op het bedrijventerrein groene waterstof te produceren. De pure zuurstof die daarbij als restproduct vrijkomt, kunnen wij benutten voor onze waterzuivering, waarvoor we nu zuurstof uit de buitenlucht gebruiken. Als dit lukt, kunnen we daarmee naar verwachting tot wel 50% energie besparen. En bovendien kan de warmte die bij het proces vrijkomt, benut worden. Ook daar zal nog onderzoek naar moeten worden gedaan.’

Kansen voor heel Nederland

Met het symbolisch dichtdraaien van een kraan in de aanvoerleiding van buitenlucht naar de zuivering, markeerde minister Jetten de officiële start van het project. Marion: ‘We onderzoeken nu of het inbrengen van de pure zuurstof in de waterzuivering op een veilige en verantwoorde manier kan, en of het goed werkt. We hebben eerst al een zogenoemde kolomproef gedaan, met een kleine hoeveelheid zuurstof. Op dit moment voeren we een ‘ringproef’ uit, met een veel groter volume. De eerste resultaten zijn hoopgevend, maar er valt natuurlijk nog veel te onderzoeken. We bereiden nu in het kader van onze innovatieagenda een pilot van één jaar voor. Dan kunnen we bijvoorbeeld ook kijken hoe de wisseling van de seizoenen het project beïnvloedt. Als de resultaten goed blijven, willen we een demonstratie-installatie maken voor een periode van vijf jaar. Wij zijn het eerste waterschap dat hiermee aan de slag gaat. Als het werkt, biedt dat geweldige kansen voor heel Nederland. We hebben in totaal meer dan 300 rwzi’s in ons land. Als die allemaal de helft minder energie gaan gebruiken, levert dat een enorme besparing op, niet alleen qua energie, maar ook in kosten.’

Bestuurlijke afspraken maken

Marion Wichard zou graag tempo maken, maar zij realiseert zich dat dit soort processen ook tijd kosten. ‘We moeten voldoen aan veel randvoorwaarden’, zegt zij. ‘Naast dat veiligheid gegarandeerd moet zijn, moeten we ook bestuurlijke afspraken maken over hoe we met elkaar samenwerken, over hoe we de governance regelen, en – niet onbelangrijk – over wie dit allemaal gaan betalen, want met zo’n demonstratie-installatie is serieus geld gemoeid. Het waterschap werkt hier vanuit zijn innovatieagenda graag actief aan mee en neemt een deel van de kosten op zich, maar ook andere partners zullen financieel moeten bijdragen. Dat is nu allemaal nog in ontwikkeling.’

Blauwdruk groene economie

Goede samenwerking is sowieso vereist om innovatief te zijn en de energietransitie te kunnen versnellen, benadrukt Marion. ‘De tijd dat ieder in z’n ivoren toren eigen beleid ontwikkelde, is voorbij. De maatschappelijke opgaven zijn zo groot, dat we die alleen kunnen oplossen als we onze kennis, krachten en expertise bundelen. Daarom werkt WDODelta in dit project graag samen met provincie, gemeente, regionale bedrijven, inwoners en bijvoorbeeld de stichting WeSustain, van waaruit onder anderen oud-Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp met ons meedenkt. Hij weet als geen ander hoe belangrijk het is dat we voor onze energie niet afhankelijk zijn van andere landen. Daarnaast werken we ook samen in de RES West-Overijssel, met andere waterschappen via de Unie van Waterschappen en met kenniscentrum STOWA.’ Marion is hoopvol gestemd over de resultaten van de Smart Energy Hub in Zwolle. Ze vindt minister Jetten aan haar zijde, zo bleek tijdens de opening. ‘Als dit een blauwdruk kan zijn van een groene economie in heel Nederland, dan is dat geweldig’, zei hij. ‘En dan is het hier vandaag begonnen.’

Meer informatie

Contactpersoon:

Kalina Pruntel, communicatieadviseur Waterschap Drents Overijsselse Delta

kalinapruntel@wdodelta.nl

De wereld van B
Denk mee, ontwikkel mee en doe mee! We zoeken samen verder naar oplossingen en antwoorden voor vraagstukken die de energietransitie blokkeren. Ook werken we aan concrete stappen die bijdragen aan die oplossingen. www.dewereldvanb.nl

Afbeeldingen

X (voorheen Twitter)

Op de kaart

Een momentje...

Bekijk ook

Cookie-instellingen