Advies van gemeentelijk projectsecretaris Tamara Beens: ‘Neem tijd voor dit soort processen. Wij wilden te snel. Het is belangrijk om bewoners hier persoonlijk over te informeren.  Zodat je direct kunt beoordelen of er draagvlak voor is.’    

Toen de gemeente Assen haar duurzame ambities kenbaar maakte, dienden ontwikkelaars van zonneparken zich al snel aan. ‘Zij zagen bijna allemaal kansen op dezelfde locatie’, vertelt Tamara. ‘Bij een trafostation aan de noordwest kant van Assen. Toen realiseerden we ons dat we wel duurzaamheidsdoelstellingen hadden, maar geen beleid om te beoordelen welke locaties het meest geschikt zijn voor grootschalige zon- en windparken. We besloten om een beleidskader op te stellen en aan de hand daarvan pas te beslissen waar grootschalige opwek mogelijk zou zijn. We zijn daar direct duidelijk over geweest tegenover betrokkenen zoals omwonenden, agrariërs en ontwikkelaars. Die openheid leidde tot begrip en medewerking.’

Positief
De wording van het beleidskader startte begin 2018 met een bewonersavond in Zeijen, vlakbij de locatie waar ontwikkelaars interesse voor hadden. Tamara: ‘Daar hebben we uitgelegd waarom grootschalige duurzame opwek nodig is en hoe we dat in een werkgroep samen met bewoners wilden aanpakken. Het was een positieve avond. De opkomst was goed en een aantal bewoners werd meteen lid van de werkgroep.’

Drie keer lokaal
De werkgroep groeide uit tot zo’n 20 deelnemers met uiteenlopende achtergronden: inwoners, gemeenteambtenaren, vertegenwoordigers van de Natuur en Milieufederatie Drenthe en de Energiecoöperatie Duurzaam Assen. ‘Met die groep zijn we het beleidskader gaan maken’, zegt Tamara. ‘We hebben een stuk of tien sessies georganiseerd, waarbij we bijvoorbeeld projectontwikkelaars en stedenbouwkundigen uitnodigden. Er was ook een avond over financiële participatie, waar we kozen voor ‘drie keer lokaal’: lokale opwek, lokaal gebruik én lokaal rendement. Tegelijkertijd lieten we een landschapsvisie ontwikkelen die ons veel inzicht heeft gegeven.’

RES
Al snel besloot de werkgroep om het beleidskader te beperken tot zonneparken. ‘We concludeerden dat de ontwikkeling van windparken ons als gemeente te boven gaat’, verklaart Tamara. ‘Assen heeft te weinig ruimte om windmolens goed te kunnen inpassen. Daarom is samenwerking met andere gemeenten in de energieregio Drenthe nodig. Het is effectiever om wind regionaal in de RES aan te pakken.’

Zonneladder
De gemeenteraad van Assen heeft het ‘Beleidskader Zonneparken in Assen’ najaar 2018  vastgesteld. ‘We hebben het hele proces dus in zo’n driekwart jaar afgerond’, stelt Tamara vast. ‘In het kader staan mogelijke locaties beschreven volgens de Zonneladder, waarbij we eerst kiezen voor dubbelgebruik-locaties als parkeerterreinen of zandwinplassen en bijvoorbeeld braakliggende grond bestemd voor bedrijven. Pas daarna gaan we kijken naar agrarische locaties.’

Draagvlak
Vóór vaststelling van het kader in de gemeenteraad, konden inwoners van Assen zich erover laten informeren tijdens een inloopavond. ‘Bij direct omwonenden zijn we zelfs langs de deur gegaan om uitleg te geven’, vertelt Tamara. ‘Dat heeft allemaal heel goed gewerkt.’ Toch zat er een adder onder het gras. ‘Eén locatie bleek niet gedragen door de omwonenden. Wij waren in de veronderstelling dat er vanuit de werkgroep namens de omwonenden is gesproken. Dat was helaas niet het geval. De omwonenden hebben aan de bel getrokken bij de raad, waarna de locatie van de kaart is gehaald. Wij hadden voor deze specifieke locatie beter moeten nagaan of  hier draagvlak was voor een kleinschalig zonnepark.’

Procedures
Intussen is een aantal zonneprojecten van start gegaan. ‘Bij sommige locaties gaan procedures langzamer dan verwacht. Bijvoorbeeld omdat we ook met andere grondeigenaren te maken hebben. Dat hebben we niet zelf in de hand. Ook kan de duurzaam opgewekte stroom niet overal op korte termijn op het net worden aangesloten. We proberen zoveel mogelijk projecten op gang te brengen de komende jaren.’

Leerpunt
Terugblikkend constateert Tamara dat de participatie van inwoners goed is gelukt, maar dat je niet te snel moet willen gaan. ‘Als wij meer tijd hadden genomen, hadden we de problemen rond die ene locatie kunnen voorkomen en betere inschattingen kunnen maken. Een leerpunt voor ons, dat ik graag deel met andere gemeenten. Misschien kunnen zij er hun voordeel mee doen, want dit speelt ook bij de RES.’

Foto: Marcel J. de Jong