De Drentse RES kenmerkt zich door noordelijke nuchterheid: zelf de regie houden en gewoon aan de slag gaan. Die daadkracht stralen ook Miriam Winkel (communicatieadviseur Werkbureau RES-regio Drenthe) en Mariëlle Zijlstra (projectleider communicatie en participatie) uit als zij vertellen over de Drentse Energie Driedaagse, het festival dat zij samen organiseerden. ‘Als het gaat over energietransitie, hoor je vaak vooral over de problemen en de weerstand’, zegt Miriam. ‘Ook in onze regio hebben we daarmee te maken. Met het festival wilden wij laten zien dat energietransitie niet alleen moeilijk en ingewikkeld is, maar dat het ook een glimlach op je gezicht kan toveren. Dat je er een vrolijk festivalgevoel van kunt krijgen, omdat er ook al zoveel moois gebeurt in Drenthe.’
Werkgroep die ‘werkt’
Op weg naar de concept-RES hebben de Drentse gemeenten zelf de communicatie- en participatie ter hand genomen, vertelt Miriam. ‘Dat was een bewuste keuze. De gemeenten staan het dichtst bij hun inwoners en alle gemeenten hadden al zo hun eigen participatietrajecten ingericht. Een werkgroep communicatie op regionaal niveau speelde vooral een adviserende rol.’ Mariëlle: ‘Nu we richting RES 1.0 gaan, blijken de gemeenten toch behoefte te hebben aan een regionale werkgroep die echt ‘werkt’, die initiatieven neemt en de communicatie door de gemeenten actief ondersteunt en aanvult. Vanuit die behoefte is de al bestaande werkgroep in vernieuwde samenstelling en minder vrijblijvend verdergegaan. We werken nu onder andere met subgroepen, die ieder een eigen verantwoordelijkheid hebben. Eén groep ontwikkelt bijvoorbeeld samen met JongRES een Social Lab, de andere groepen richten zich op communicatiecontent, op participatie en op lokaal eigendom.’
Inwonersonderzoek
De participatiewerkgroep organiseerde vorig jaar een groot inwonersonderzoek. Mariëlle: ‘We hebben de inwoners daarin niet alleen maar ja/nee-vragen gesteld, maar hen ook gevraagd hun verhalen en hun beleving met zon- en windenergie met ons te delen. We horen in Drenthe vaak over de heftige emoties rond windparken die via de Rijkscoördinatieregeling tot stand zijn gekomen. We wilden weten: kijkt iedereen er zo tegenaan? Welke gevoelens leven er rond zonne- en windenergie? Zijn er frustraties of zien inwoners ook de kansen? Daar zijn mooie, en ook genuanceerde verhalen uit voortgekomen. Vervolgens hebben we met een deel van de deelnemers, op basis van die verhalen, tijdens twee pop-up Drentse Energietafels adviezen opgesteld over wind- en zonne-energie in Drenthe.’
Drents Energieverhaal
De verhalen en adviezen vormen samen het Drentse Energieverhaal. Het plan was om dat tijdens een burgerberaad in een sporthal vol mensen aan te bieden aan de Drentse Energietafel, de bestuurlijke trekkers van de RES-Drenthe, aldus Mariëlle. ‘Maar door corona moesten we onze plannen steeds bijstellen. Toen uiteindelijk bleek dat we alles digitaal moesten doen, kwamen we op het idee van een virtueel festivalterrein, waarop we op een speelse manier konden laten zien wat er al gebeurt rond wind- en zonne-energie in Drenthe. Met als afsluiting twee virtuele pop-up Drentse Energietafels, als alternatief voor het burgerberaad.’
Positieve ‘vibe’
Het festival is in sneltreinvaart uit de grond gestampt. Miriam: ‘Het plan werd concreet rond de kerstvakantie en we wilden het begin februari 2021 uitvoeren, zodat we de resultaten van de pop-up tafels konden meenemen in de RES 1.0. Een erg krappe planning. Maar als je er samen voor wilt gaan, blijkt dat er veel kan. We hebben er zelfs een paar avonden tot middernacht aan doorgewerkt, onder andere met een illustrator en een bureau dat het virtuele festivalterrein voor ons heeft gebouwd. Er was zo’n positieve ‘vibe’ dat iedereen dat graag heeft gedaan.’
Mix van inhoud en cultuur
In de aanloop naar het festival zijn mensen uitgenodigd via onder andere social media, diverse RES-kanalen, huis-aan-huiskranten en regionale media. Tijdens de festivaldagen in februari hebben bijna 1.700 mensen ‘rondgestruind’ op het terrein. ‘Op de mainstage en in de diverse festivaltenten was een mix van inhoud en cultuur te beleven. Naast alle inhoudelijke activiteiten droeg een Drentse dichter voor uit eigen werk en er was volop muziek, uiteraard van Drentse bands’, vertelt Miriam. Mariëlle: ‘Er waren webinars over inhoudelijke onderwerpen, informatiefilmpjes over de RES en praktische workshops over verduurzaming. Bezoekers konden in gesprek met Drentse bestuurders of, onder leiding van duurzaam ondernemer Joris Putman, meedoen aan een virtuele bustour langs succesvolle wind- en zonprojecten in de regio. En we hebben het Drentse Energieverhaal aangeboden aan de voorzitter van de Drentse Energietafel.’
Leerpunt: interactiever
Miriam en Mariëlle kijken met voldoening terug op het festival. ‘We raden het elke RES-regio aan’, zegt Miriam. ‘Een virtueel festival is een leuke manier om inwoners te informeren over en te betrekken bij energietransitie.’ Mariëlle: ‘Ik denk dat we op een ‘fysieke’ manier niet zo snel bijna 1.700 mensen bij elkaar hadden gekregen. De webinars boden ook ruimte om de diepte in te gaan. We zullen dit soort digitale mogelijkheden in de toekomst zeker als aanvulling blijven benutten.’ Miriam: ‘Een leerpunt is dat we het interactiever kunnen maken. We waren nu te veel gericht op ‘zenden’. Door de korte productietijd was er helaas geen tijd om meer interactieve activiteiten op te nemen.’ Mariëlle: ‘Behalve natuurlijk de pop-up Drentse Energietafels, die hebben concrete inwonersadviezen opgeleverd voor de RES 1.0.’
Camping
Wie op het festivalterrein wil rondkijken, is nog steeds welkom, zegt Miriam. ‘We hopen dat het festival een verbindende kracht wordt tussen de partners die bij onze RES betrokken zijn. En we gaan het terrein nog verder uitbreiden. Ik droom er stiekem al van om er een camping aan toe te voegen.’
Meer informatie
Festival Drentse Energie Driedaagse
Het Drentse Energieverhaal
Contactpersonen
Miriam Winkel, communicatieadviseur Werkbureau RES-regio Drenthe m.winkel@drenthe.nl
Mariëlle Zijlstra, projectleider communicatie en participatie RES-regio Drenthe m.zijlstra@drenthe.nl