Op instigatie van Jan van Belzen, burgemeester van Barendrecht, organiseert het ministerie van Economische Zaken en Klimaat op woensdag 12 februari 2020 een workshop voor burgemeesters en energiewethouders. De workshop vormt het startpunt voor de ontwikkeling van een handreiking voor het omgaan met bestuurlijke dillema’s rond veiligheidskwesties van de energietransitie.

Bestuurlijke dilemma’s rond veiligheidskwesties van de energietransitie
Het recent gesloten Klimaatakkoord stelt bedrijfsleven en overheden voor grote opgaven om de energievoorziening te verduurzamen1. De energietransitie is nationaal beleid, dat regionaal en lokaal ten uitvoering wordt gebracht via de zogenaamde regionale energiestrategieën (RES).

Door de energietransitie verdwijnen de veiligheids- en gezondheidsrisico’s van de fossiele energie en worden de gevolgen van klimaatverandering kleiner, maar er komen ook andere risico’s voor terug. De energietransitie introduceert binnen gemeenten nieuwe technologieën waarover minder kennis en ervaring aanwezig zijn. Een belangrijke uitdaging bij de uitvoering van het Klimaatakkoord is dan ook om verantwoord met risico’s om te gaan, en tegelijkertijd genoeg ruimte te bieden voor innovatie en voortgang van de energietransitie.

Er zal vaker een beroep worden gedaan op een bestuurlijke afweging tussen maatschappelijke baten en tot op zekere hoogte onvermijdelijke veiligheidsrisico’s. Bestuurlijke vragen zijn dan bijvoorbeeld:
- welke risico’s brengt de nieuwe technologie met zich mee voor mijn gemeente?
- Hoe wegen we de aanvaardbaarheid af en hoe leggen we dit op een openhartige manier uit?
Deze vragen zullen onder meer naar voren komen bij de bestuurlijke goedkeuring van vergunningverlening, het te woord staan van ongeruste burgers en het reageren op incidenten.

De workshop vormt het startpunt voor de ontwikkeling van een handreiking voor het omgaan met bestuurlijke dillema’s rond veiligheidskwesties van de energietransitie.

Programma

De workshop wordt geleid door prof. dr. Ira Helsloot (hoogleraar Besturen van Veiligheid, Radboud Universiteit) en dr. Sanne Akerboom (bestuurskundige energietransitie, Universiteit Utrecht). Nils Rosmuller (lector Energie- en transportveiligheid, Instituut Fysieke Veiligheid) zal een casus presenteren.

Locatie: Sociëteit De Witte, Plein 24, Den Haag.
Inloop: 13.00 – 13.30
Programma:
- Welkomstwoord door Meindert Smallenbroek (directeur Warmte en Ondergrond, ministerie van EZK)
- Introductie door initiatiefnemer Jan van Belzen (burgemeester Barendrecht)
- Korte toelichting vanuit het ministerie van EZK over algemene uitgangspunten voor beleidsmatig omgaan met veiligheidsrisico’s van de energietransitie
- Gesprek over de bestuurlijke dilemma’s die de lokale bestuurder ervaart of verwacht te zullen tegenkomen
- Casus
- Resultaten van de enquête
1 Brief van 28 juni 2019 (Kamerstuk 32 813, nr. 342).
- Het net ophalen: zijn de bestuurlijke handelingsperspectieven duidelijker geworden? Kunnen we nog meer van elkaar leren? Hoe kunnen de inzichten worden verdiept en vastgelegd in een praktische bestuurlijke handreiking?
- Borrel vanaf ca. 16.45.

Enquête

De energietransitie brengt een aantal veiligheidsrisico’s met zich mee waarvoor de rijksoverheid beoordelingskaders zal scheppen. De keuze van de gewenste energiemix wordt door het regionale bestuur gemaakt in de RES. Daarna zijn gemeenten aan zet:
- Lokale bestuurders wegen af of een bepaalde activiteit wenselijk is, maar hoe moet dat in de fase waarin de beoordelingskaders vanuit het rijk nog niet compleet zijn?
- Het lokale bestuur wordt ook als eerste aangesproken op veiligheidsincidenten, dus hoe gaan bestuurders daar dan mee om?
Speciaal voor de workshop is een enquête ontwikkeld die op zoek gaat naar effectieve manieren die bestuurders hebben gevonden om met zulke dilemma’s om te gaan. Het gaat daarbij ook over het positieve effect dat de persoonlijkheid daarbij kan hebben. De conclusies uit de enquête kunnen bestuurders helpen om de energietransitie in hun gemeente te bevorderen, met voldoende aandacht voor vragen en dilemma’s op het gebied van de veiligheid. Die conclusies worden bekend gemaakt tijdens de workshop.

Aanmelden

De workshop is uitdrukkelijk bedoeld voor lokale bestuurders en er is plaats voor ongeveer 50 deelnemers. U kunt zich aanmelden bij Harmen Beune van het ministerie van EZK (h.r.b.beune@minezk.nl). Ook vragen over deze middag kunt u naar dit adres mailen.
Deelnemers krijgen voorafgaand aan de workshop de enquêtevragen toegestuurd, evenals een aantal relevante stukken over veiligheidsrisico’s van de energietransitie.