Binnen de RES werken provincies, gemeenten en waterschappen vanuit eigen rol en verantwoordelijkheid gelijkwaardig samen. Naast samenwerking tussen overheden, is de samenwerking met netbeheerders, energiecoöperaties, maatschappelijke organisaties, ondernemers en inwoners net zo belangrijk. De energietransitie raakt tenslotte iedereen. In de regio’s heeft dat geleid tot een versnelling in het toepassen van nieuwe vormen van participatie, zoals bijvoorbeeld burgerberaden, burgerfora en nieuwe vormen van enquêtes.
In de eerdere fase lag de focus in de RES’en op grootschalige duurzame opwek op land en het inventariseren – op regionale schaal - van duurzame warmtebronnen. Tegelijk betrokken sommige regio’s van meet af aan meer onderwerpen in de RES zoals mobiliteit, landbouw, de gebouwde omgeving, klimaatadaptatie en besparing.
Inmiddels is opwek - het aanbod van duurzame elektriciteit - echt niet meer los te zien van de vraag. Denk aan woningbouw, bedrijventerreinen of mobiliteit. Maar ook is er een relatie met opslag, uitbreiding van infrastructuur, besparing, warmtetransitie, etc. Eigenlijk zijn alle domeinen binnen de overheden voortaan betrokken. Verbreding van de regionale RES-tafel met deze onderwerpen vindt dan ook veel plaats. De integrale blik op de leefomgeving met energie als verbinder tussen opgaven en als versneller ervan is biedt veel kansen.
Ook na de vaststelling van de RES 1.0 door hun volksvertegenwoordigers hebben provincies, gemeenten en waterschappen – en ook het Rijk - hun eigen rol, verantwoordelijkheid en instrumenten. Elke overheidslaag heeft en behoudt de eigen bevoegdheden. In het uitvoeren en waar nodig bijsturen van plannen hebben overheden elkaar nodig en is er wederzijdse afhankelijkheid. Of het nu gaat om bijvoorbeeld gezamenlijke warmtebronnen, grootschalige opwek die zichtbaar is voor buurgemeenten of kennis en informatie met elkaar delen.
Op weg naar uitvoering is de samenwerking met netbeheerders, energiecoöperaties, maatschappelijke organisaties, ondernemers en inwoners net zo relevant. Hoe kan bijvoorbeeld lokaal eigendom vorm krijgen, is een locatie acceptabel, kan netcongestie worden vermeden etc.
Ondertussen zijn er in de uitvoering veel hobbels te nemen: de toenemende ruimtelijke concurrentie en schaarste, netcongestie, het vastlopen van initiatieven door regelgeving en/of onduidelijkheid. Er kan spanning ontstaan op het moment dat de doelen of het tempo om deze te behalen uit het zicht dreigen te raken. Het uitgangspunt in de RES, ook als het moeilijk wordt, is wederzijds vertrouwen. Het werken aan een gezamenlijke opgave in het besef dat het samenspel tussen overheden en met de vele andere betrokken partijen nooit statisch is.
NVDE, VNG, de Participatiecoalitie en NP RES brengen samen het essay ‘Naar (betere) samenwerking tussen gemeenten, projectontwikkelaars en energiecoöperaties’ uit. Dit essay is een eerste stap in een dialoog die zeker een vervolg verdient.
Een multidisciplinair team van onafhankelijke onderzoekers, o.a. van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB), heeft het essay ‘Legitimiteit gezocht; dilemma’s van democratische afstand en nabijheid in het RES-proces’ opgesteld. Dit gebeurde in opdracht van de provincie Zuid-Holland.
De Nederlandse School van het Openbaar Bestuur (NSOB) heeft in opdracht van het Nationaal Programma RES het essay ‘Taal voor transitie – een reflectie op de sturing van het RES-proces’ gepubliceerd. De NSOB heeft onderzoek uitgevoerd naar sturingsarrangementen bij de Regionale Energiestrategie.
Voor een goede samenwerking tussen overheden is de wens om samen aan een maatschappelijke opgave te werken niet altijd voldoende om de gewenste resultaten en impact te bereiken. Werkwijzen, structuren en financiën kunnen in de weg zitten.
Voor de status van en besluitvorming over de RES 1.0 kon dit werkblad als leidraad dienen. De RES 1.0 werd door alle regio's in 2021 vastgesteld.
Actueel Werkwijze Energiesysteem Leefomgeving Participatie Communicatie
Wij helpen je graag verder!
Deze website maakt gebruik van cookies. Lees meer over cookies in onze cookieverklaring.
Deze cookies verzamelen nooit persoonsgegevens en zijn noodzakelijk voor het functioneren van de website.
Deze cookies verzamelen gegevens zodat we inzicht krijgen in het gebruik en deze website verder kunnen verbeteren.
Deze cookies zijn van aanbieders van externe content op deze website. Denk aan film, marketing- en/of tracking cookies.